Zagrożenia w sportach łyżwiarskich
Jazda na łyżwach lub rolkach jest aktywnością mocno obciążającą zarówno układ mięśniowo-stawowy, oddechowy czy sercowo-naczyniowy. W tym krótkim artykule skupimy się na pierwszym z nich.
Mięśnie możemy podzielić na dwie główne grupy: stabilizujące, czyli te, dzięki którym utrzymujemy prawidłową postawę podczas jazdy i dynamiczne, czyli te, które odpowiadają za ruchy kończyn. Ćwiczenia pozwalające na wzmacnianie danej grupy różnią się w znaczący sposób od siebie, dlatego tak ważny jest prawidłowo dobrany trening. Jednocześnie, trenowanie obu tych grup mięśniowych jest kluczowe, ponieważ niemożliwa jest prawidłowa praca dynamiczna kończyn bez odpowiedniej stabilizacji tzw. „centrum”, czyli tułowia.
Dodatkowo, jeżeli mamy na myśli zawodnika startującego lub trenującego na torze dochodzi problem większych przeciążeń jednostronnych, co jest związane ze specyfiką tego sportu.
Kolejny aspekt to stawy. Najbardziej przeciążane w łyżwiarstwie lub rolkarstwie są: staw skokowy, staw kolanowy, staw biodrowy, staw biodrowo-krzyżowy i stawy kręgosłupa.
Pierwszy z nich, czyli staw skokowy podczas treningu lub zawodów jest chroniony przez sztywny but i wtedy niezwykle rzadko ulega urazom. Jednak tak nadmierna stabilizacja podczas treningu powoduje ogólne osłabienie siły mięśniowej i więzadeł otaczających go, przez co zawodnicy najczęściej odnoszą kontuzję podczas biegania lub w sytuacjach, kiedy staw skokowy nie jest już sztywno stabilizowany, a „czujność” układu mięśniowego uśpiona. Bardzo ważne jest prawidłowe ustawienie stopy w sztywnym bucie, tak aby ruch stopy był natychmiast przenoszony na reakcję buta i łyżwy lub rolki, a cała stopa i stawy miały prawidłowe warunki do pracy.
Staw kolanowy podczas jazdy jest niezwykle mocno eksploatowany, ponieważ zawodnik przemieszcza się prawie cały czas na ugiętych kolanach. Przez usztywnienie stawu skokowego przejmuję on rolę amortyzacji, a specyfika jazdy z przyśrodkowym odepchnięciem od podłoża powoduje, że przez większość czasu staw kolanowy pracuje w koślawym ustawieniu. Jeśli na tę specyficzną biomechanikę nałoży się wada stopy w postaci stopy koślawej, płasko-koślawej lub pronacyjnej, wówczas młody zawodnik wykonuje o wiele większe dośrodkowanie, co automatycznie zwiększa stopień przeciążeń w obrębie stawu , jak również ryzyko kontuzji. Oprócz typowych urazów, takich jak stłuczenia, nadciągnięcia czy skręcenia, u młodych chłopców istnieje ryzyko do tzw. zespołu Osgood-Schlattera (jałowa martwice guzowatości piszczeli).
Wszystkie stawy znajdujące się powyżej, czyli staw biodrowy, staw krzyżowo-biodrowy oraz stawy kręgosłupa narażone są na przeciążenia w związku z pozycją zgięciową sportowca oraz asymetrycznym obciążaniem jednej ze stron. Ponadto kręgosłup, jako jedna z najbardziej wrażliwych struktur organizmu człowieka szybko reaguje odczynem bólowym przy przeciążeniach wywoływanych przez nieprawidłowe bodźce pochodzące z niższych pięter narządu ruchu.
Dlatego tak ważne są ćwiczenia przywracające równowagę napięć mięśniowych. Zarówno wzmacniające, jak i rozciągające, a także ćwiczenia wzmacniające mięśnie głębokiej stabilizacji tułowia i kończyn, które poprawiają koordynację oraz prawidłowe ustawienie przestrzenne ciała.
Uprawiasz sport? Jeździsz na rolkach lub łyżwach? Przyjdz na konsultacje i szczegółowe badania, a powiemy Ci jak trenować bezpiecznie.